Yaratıcı Problem Çözme
Yaratıcı Problem Çözme Programı; öğretmenlere, eğitim ortamlarında her gün karşılaştıkları problemleri çözebilecekleri bir araç sunar. Program, kolay uygulanması, tekrar edilebilmesi ve hayatın her alanına taşınabilmesi sayesinde dünyadaki en etkili yöntemlerden biri olarak kabul edilen ve hızla yaygınlaşan Tasarım Odaklı Düşünme metodolojisinden yararlanır. Tasarım Odaklı Düşünme metodolojisini eğitim alanına uyarlamak ve metodolojinin sınıflara taşınmasını kolaylaştırmak için 2017 ve 2018 yıllarında Öğretmen Ağı’na dahil olan öğretmenlerle uygulanan ve onların geri bildirimleri ile bugünkü halini alan program, metodolojinin ‘öğretmence’ halidir.
Program boyunca öğretmenler, belirlenen ortak bir tema etrafında grup halinde çalışarak, karşılaştıkları problemlere çözümler üretir. Branş, kademe, görev yaptığı okulun özel ya da devlet okulu olup olmadığı fark etmeksizin tüm öğretmenler, Yaratıcı Problem Çözme Programı’ndan faydalanabilir ve kronikleşmiş hale gelen sorunları çözmek için bir adım atabilir.
Öğretmen Ağı’nın yürüttüğü ve şimdiye dek 150’den fazla öğretmenin katıldığı programda elde edilen deneyimi dijital dünyaya taşıyarak, yenilikçi ve yaratıcı düşünmenin kapılarını aralayan tarifleri sizler gibi daha fazla öğretmenle buluşturmak istiyoruz. Platformun, okulda sık sık karşılaştığınız problemlere yaratıcı çözümler üretmenizi sağlayarak size destek olmasını umuyoruz.
Tasarım Odaklı Düşünme Nedir?
Yenilikçi ve yaratıcı düşünmeyi ve karşılaşılan problemlere çözüm geliştirmeyi sağlayan pek çok yöntem var. Bunlardan bir tanesi de, Tasarım Odaklı Düşünme (TOD) metodolojisi. Dünya çapında pek çok farklı alanda kullanılan metodoloji, öncelikli olarak bireylerin içindeki yaratıcı özgüveni artırmayı ve problemlere bakış açısını değiştirmeyi hedefler. Bunu da, problemlere bir tasarımcı gibi yaklaşmayı sağlayarak yapar.
Bir tasarımcı, karşılaştığı problemi çözmeden önce tüm bildiklerini unutur. Her gün karşılaştığı ve alışkın olduğu problemlerin altında yatan derin sebepleri, insani ihtiyaçları aramaya başlar. Hata yapmaktan korkmadan, çözümler geliştirir ve o çözümleri test eder. Tasarım sürecinde, problem kimi ilgilendiriyorsa onları çözümün bir parçası yapar, yalnız hareket etmez. Odağı kendi hayalleri değil, insandır. Böylece aklındakileri dayatmadan insanları anlamaya ve ihtiyaçlarını gidermeye çalışır.
TOD metodolojisi, 5 ana adımdan oluşur:
Anlama: Araştırma ve keşif sürecidir. Problemlerin altındaki derin ihtiyaçlar, sebepler ve içgörüler keşfedilir.
Tanımlama: Anlama sürecinde elde edilen çıktılar anlamlandırılır. Odaklanılan problemi karmaşık kılan faktörler tespit edilir. Bu adımda, probleme dair özgün ve ilham veren bir bakış açısı geliştirilmesi amaçlanır.
Fikir üretme: Tanımlanan problem üzerine grup olarak çok sayıda yaratıcı çözüm geliştirilir ve test edilecek fikirler belirlenir.
Prototipleme: Problemin çözümüne yönelik seçilmiş fikirler somutlaştırılır. Çözüm fikri, herkesin anlayabileceği bir formata dönüştürülür ve test etmek üzere etkinlikler hazırlanır.
Test etme: Problemin gerçek muhataplarıyla birlikte, somut çözüm fikrinin etkileri araştırılır. Bu süreçte alınan geri bildirimlerle, çözüm fikri geliştirilir.
Bu adımlar birbirini takip ediyor gibi görünse de, aslında metodolojinin doğası gereği döngüseldir. Bu yüzden, süreç boyunca kendinizi adımlar arasında gidip gelirken bulabilir, aldığınız geri bildirimlerle çözüm fikrinizi geliştirebilirsiniz.
Bu platformda bulacağınız egzersizler ve okulda sık görülen problemlere yaratıcı çözümler geliştirmek için oluşturulmuş tarifler, TOD'un bu 5 adımının pratiğini sağlayacak şekilde geliştirilmiştir.Bu egzersizleri ve tarifleri takip ederek TOD'u uygulamaya başlayabilirsiniz.
Malzemeler
Yapışkanlı Kağıt :
Yapışkanlı kağıtlar, yerleri değiştirilebildiği için, esnek düşünmeye ve bir konuya farklı açılardan yaklaşmaya ya da farklı ilişkileri keşfetmeye yardımcı olur. Bunu sağlamak için, her bir ifadenin farklı bir yapışkanlı kağıda yazılması gerekir. Aynı zamanda, farklı renklerde ve şekillerde yapışkanlı kağıtlar kullanmak, çeşitli öğeleri kolayca kategorize etmeyi sağlar.
Ses ve Görüntü Kayıt Cihazları:
Kamera, fotoğraf makinası ve ses kayıt cihazı, sürecin belgelenmesini sağlar. Egzersizler esnasında olup bitenleri hatırlatır. Aynı zamanda, çıktıları paylaşılırken sürece dahil olmayanların, süreci daha rahat hayal edebilmesini sağlar ve anlatının etkisini artırır.Önemli olan, insanların dikkatini dağıtmadan ve öncesinde söz konusu kişilerden izin alarak süreci belgelemektir.
Renkli Kalemler:
Farklı renklerdeki kalemler, katılımcıların kendilerini ifade etmesini kolaylaştırır ve yapılan işi daha eğlenceli hale getirerek yaratıcı düşünmeyi tetikler.
Büyük Kağıt:
Duvardan ve tahtadan farklı olarak büyük kağıtlar, yazılanların saklanabileceği ve taşınabileceği bir çalışma alanı sağlar. A1 boyutunda kağıtlar bant ile duvara asılabileceği gibi, kağıt rulosu da kullanılabilir.
Nokta Etiketler:
Nokta biçimdeki yapışkan etiketler, seçim ve oylama süreçlerini kolay takip etmeyi sağlar. Farklı renkte noktalar kullanılması, kalabalık öğeleri işaretleyerek kolayca gruplamaya yardımcı olur.
Duvar:
Duvar, herkesin aynı anda aynı yeri görmesini ve/veya hissetmesini sağlar. Yaratıcı Problem Çözme sürecinde duvar “herkes tarafından görülebilen ve/veya hissedilebilen düz yüzey” anlamına gelir. Bir tahta, kapı, hatta yer dahi “duvar” görevi görebilir.
